Schermerhorn was de eerste minister-president die, voorafgaand aan zijn premierschap, geen enkele politieke functie had bekleed. Politiek gesproken kwam hij dus uit het niets toen koningin Wilhelmina hem in mei 1945 tot kabinetsformateur benoemde, samen met de ervaren politicus Willem Drees.

De verklaring voor deze uitzonderlijke gang van zaken ligt volledig in de ontwikkelingen gedurende de Duitse bezetting. Tijdens die bezetting had Schermerhorn een uitstekende reputatie opgebouwd als leider van de gijzelaars in het kamp in Sint Michielsgestel, en daarna als vooraanstaand figuur in overkoepelende organisaties van het verzet. Bovendien had hij zich doen kennen als een uitgesproken voorstander van politieke en maatschappelijke vernieuwing na de bevrijding. Ook koningin Wilhelmina wenste geen terugkeer van de vooroorlogse verhoudingen, en door haar toedoen werd hij leider van het kabinet Schermerhorn-Drees, dat aantrad onder de leuze ‘Herstel en Vernieuwing’.

Tijdens de lezing vertelt Herman Langeveld het pad dat Willem Schermerhorn aflegde van boerenzoon uit de Schermer, via de HBS in Alkmaar, de ingenieursstudie aan de Technische Hogeschool in Delft, het hoogleraarschap aan deze instelling, zijn anti-nationaalsocialistische stellingname in de jaren dertig, tot aan de Duitse inval in mei 1940. Uiteraard komt ook zijn minister-presidentschap zelf aan bod (1945-1946). Even onverwacht als hij was verschenen, verdween Willem Schermerhorn ook weer van het politieke toneel.

De toegangsprijs is € 7,50 voor niet leden en € 5,00 voor leden van de deelnemende organisaties.

Het Historisch Café is een samenwerkingsverband van de Bibliotheek Kennemerwaard, Erfgoed Alkmaar, de Historische Vereniging Alkmaar, het Regionaal Archief Alkmaar, Stedelijk Museum Alkmaar en de Stichting Vrienden van de Grote Sint Laurenskerk.