Er zijn weinig mensen belangrijker geweest voor het moderne Nederland dan Johan Rudolf Thorbecke (1798-1872). Hij is de vormgever van het politiek bestel, de rechtsstaat, de vrije maatschappelijke ontwikkeling, het onderwijs, de gezondheidszorg en de aanleg van het spoorwegnet en de grote waterwegen.

Nog altijd is Thorbecke een naam met een bronzen klank. Er zijn straten, pleinen, grachten, scholen, instellingen, prijzen en lezingen naar hem genoemd. Er staan standbeelden van hem in Amsterdam, Zwolle en Den Haag. Iedereen heeft van hem gehoord. Maar wat was hij eigenlijk voor een man?
Thorbecke was een outsider met een moeilijke carrière. Wij kennen hem vooral als staatsman, maar tot zijn vijftigste werkte hij in de wetenschap, als classicus, filosoof, historicus en jurist. Aan al die vakgebieden leverde hij bijzonder bijdragen. Daarna domineerde hij een kwart eeuw de Nederlandse politiek, als minister, Kamerlid en oppositieleider. Zijn botsingen met koning Willem III zijn legendarisch. Thorbecke was de eerste politicus wiens optreden het hele land in kampen van voor- en tegenstanders verdeelde. Hij werd geëerd als een Mozes en verketterd als satan, sloper en revolutionair.
Tegelijk was deze stugge man met zijn allesbeheersende wilskracht de tederste echtgenoot, vader en vriend die men zich kan voorstellen. Zijn liefde voor zijn ‘Madonnaatje’ is een van de tederste romances van de negentiende eeuw geweest.

Remieg Aerts, als hoogleraar verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, schetst in zijn lezing het portret van deze intrigerende, complexe figuur. Dit doet hij aan de hand van het door hem geschreven standaardwerk ‘Thorbecke wil het. Biografie van een staatsman’. Het boek verscheen in 2018 en werd bekroond met de Prinsjes Boekenprijs.